[In De Hollandsche Lelie van 16 september 1896]

De pop, in ‘t Latijn “pupata” of “pupa”, is het voorwerp dat hetzij van hout, leer, karton, was of porcelein vervaardigd, als kinderspeelgoed dient en somtijds zelfs de bode van onzen smaak en onze nijverheid is geweest. De Egyptenaren hadden evenals de Hebreërs reeds poppen. Laatstgenoemden maken in hunne oudste geschriften melding van ivoren poppen.
In Griekenland werd dit speelgoed op de markten verkocht; men maakte poppen met houten gezichten; wanneer de Romeinsche meisjes volwassen waren offerden ze hare poppen aan Venus.
In de middeleeuwen eigende het volks-bijgeloof aan deze nabootsing van het lichaam allerlei deugden toe. Men meende er spoken, kwelgeesten en feeën in te zien, die geluk of ongeluk aanbrachten.
De poppen werden van alruin-wortel gemaakt en op vreemde wijze gebeeldhouwd. Men kleedde ze in zijde of fluweel en ze waren vooral van veel waarde om verborgen schatten te helpen ontdekken.

Later maakte men wassen poppen, gelijkend op den een of anderen vijand. Door dit stuk was te pijnigen, meenden men dezelfde straf op te leggen aan hem of haar, die het moest voorstellen.
In 1730 droeg elkeen in de salons bordpapieren poppen bij zich, die men door middel van touwtjes in beweging bracht. In dien tijd, toen men zich zoo vreeselijk verveelde, was dit speelgoed een ware afleiding.

De model-poppen dienden langen tijd tot voorbeeld der vrouwenkleeding in verschillende landen.
Isabeau van Beieren, de vrouw van Karel VI, gaf in 1391 aan de koningin van Engeland poppen ten geschenke, geheel naar de mode van die dagen gekleed en ook wordt vermeld dat Anna van Bretagne in 1496 aan Isabella, koningin van Spanje, poppen zond die door de beroemdste kleedermaakster van het gansche hof waren aangekleed. Men hechtte er toenmaals zulk een groote waarde aan, dat gedurende den Spaanschen successie-oorlog de kabinetten van Versailles en van St. James eenen vrijbrief toestonden aan eene albasten pop, gekleed en gekapt naar de laatste mode.
Venetië ontving ook elk jaar eene gekleede pop uit Parijs, die men op Hemelvaartsdag op het Sint-Markus-plein ten toon stelde om door den Venetiaanschen adel de nieuwste Fransche mode te laten bewonderen. De negers van Midden-Afrika maken poppen met haar van banaanbladeren. Zij hijschen ze op den steel van een houweel en gebruiken ze bij de belezingen om ziekten te bezweren.

De kerstkrib (in sommige katholieke landen nog heden ten dage in zwang) is omringd door poppen als herders en priesters gekleed; men laat ze ter bezichtiging tot na Driekoningen.

In de laatste vijftig jaar zijn er groote verbeteringen op het gebied van poppen gekomen en niet gaarne zouden we nu aan kinderen die ouderwetsche poppen geven waarvan het houten, kartonnen of lederen lichaam was opgevuld met hooi, zemelen of zand.

Toen er de laatste jaren poppententoonstellingen in Nederland werden gehouden, waren de meeste poppen in nationaal kostuum.

Sommige menschen beweren dat men met dergelijke poppen het schoonheidsgevoel bij de kinderen ontwikkelt. Ik betwijfel het. De practische zijde van het spelen met de pop is deze; men kan kleine meisjes reeds vroeg gewennen om zich in het knippen en naaien te oefenen.

Gewoonlijk geven de mama’s aan haar dochtertjes lappen om poppen-jurkjes te maken.In dergelijke jurkjes (iedereen kent ze) worden drie gaten geknipt, een voor het hoofd en twee voor de armen. Eén haak en oog dienen voor de geheele sluiting. Natuurlijk is dit ‘t werk der eerstbeginnenden. Zijn ze wat ouder geworden dan is het verstandig de kinderen langzamerhand te gewennen om poppejurkjes te maken die eenigszins toonbaar zijn. Ze zullen hierdoor handig worden en er dan vooral plezier in krijgen wanneer ge tact hebt hen aan te moedigen door af en toe wat kant, fluweel of zijde tot belooning te geven.

Maastricht. Naar het Fransch door M.S.

cabinet card gallery 1 cabinet card gallery 2 chicagokid girl-and-doll-dover_0012 girl-and-doll-ohio_0001 hamburg-girl_0002 idahospringsgirlkid-and-stroller_0006 phillie-garage_0006 poughkeepsiegirldoll

[Afbeeldingen via https://cabinetcardgallery.wordpress.com/tag/doll/]

dagelijks leven geschiedenis