Recensie: Meisjesboeken van weleer

In Meisjesboeken van weleer neemt Kristine Groenhart ons mee op haar zoektocht naar wat de boeken die zij vroeger las nu zo leuk en bijzonder maakte. “Wat is dat toch? Die dromerige blik in de ogen van generatiegenoten wanneer het gaat over kostschoolboeken van vroeger, over Top Naeffs School-idyllen of over de boeken van Cissy van Marxveldt? Het lijkt of er een hele generatie vrouwen, geboren tussen pakweg 1950 en 1975, is opgegroeid met deze boeken, vol schoolavonturen, warme gezinnen, gezellige vriendinnenclubjes en eerste verliefdheden.”

De beste test om te checken of u tot de doelgroep van dit boek behoort, is door een blik te werpen op het omslag van het boek en de afbeeldingen op de binnenflap. Wanneer u alleen hiervan al een warm gevoel vanbinnen krijgt, bent u bij Meisjesboeken van weleer aan het juiste adres. Groenhart behandelt een lange lijst van titels, geeft beknopte achtergrondinformatie over de betreffende auteurs en combineert dat met persoonlijke herinneringen. Ze houdt daarbij de chronologie van haar eigen leeservaringen aan. Dat alles levert een prettig leesbaar boek op, dat ook bij de lezer weer een stortvloed aan herinneringen oproept. Hier en daar wordt het wel wat opsommerig, maar dat staat het leesplezier wat mij betreft niet in de weg. Dat komt waarschijnlijk ook doordat de auteur (geb. 1964) maar enkele jaren ouder is dan ikzelf, waardoor wij eenzelfde gevoel van nostalgie delen.
In haar nawoord constateert ze dat eind jaren zeventig, begin jaren tachtig het traditionele meisjesboek in Nederland begon te verdwijnen, al komt dat, volgens haar “gelukkig”, nu wel weer meer terug in de vorm van ‘meidenboeken’ of ‘chicklit’. Dat is een interessant punt, want is het nog wel van deze tijd om een onderscheid te maken tussen meisjes- en jongensboeken? Bij het lezen van Meisjesboeken van weleer is het ook wel weer schokkend om te zien hoe rolbevestigend de verhalen allemaal waren. Ook al waren sommige heldinnen behoorlijk rebels, toch vindt bijvoorbeeld ook de opstandige Joop ter Heul haar bestemming uiteindelijk in het huwelijk.

Interessant ook is het motto van het boek, dat is ontleend aan De Hollandsche Lelie, uit een hoofdartikel van Johanna van Woude:

“Een goed boek is altijd welkom. Maar dikwijls zijn er in meisjesboeken armzalige heldinnen; zij zijn altijd mooi, altijd aanvallig, verknoeien haar tijd op de oppervlakkigste wijze, zijn desniettegenstaande de bedorven lievelingen van hare omgeving, tot zij een gelukkig huwelijk denken te sluiten en haar bloemenleven zoo voort te zetten. Van den ernst des levens weten deze boekenheldinnen niets af, en wanneer eindelijk een schaduw op haar levenspad komt, zoo dient alleen maar als middel, om den zonneschijn nog stralender te maken.” Zie ook het bericht elders op deze site.