Wanneer je in deze tijd van plan bent om online iets te kopen of bijvoorbeeld een vakantiehuisje wilt boeken, zie je vaak meteen wat andere klanten ervan vonden. Met een gemiddeld aantal sterren en als je geluk hebt ook nog met een toelichting per consument – wat echt kan helpen bij het beslissen. In de negentiende eeuw hadden abonnees van De Hollandsche Lelie die luxe niet, maar zij hadden elkaar. Via de rubriek Vragenbus konden ze de meest uiteenlopende vragen stellen, die doorgaans een paar nummers later door medelezeressen werden beantwoord, meestal onder pseudoniem. Een paar voorbeelden uit de zevende jaargang:
(2 augustus 1893) “Zou een der Hollandsche jonge dames zoo goed willen zijn en geven mij het adres op van een pension of pensionaat te Brussel, waar een jong meisje van 17 jaar eenige maanden vertoeven kan? Bij voorkeur bij een familie, waar een paar Engelsche en Duitsche meisjes vertoeven. Ook wilde ik gaarne de voorwaarden weten en tevens eenig verslag der dagelijksche bezigheden. Gaarne ben ik een volgende keer tot wederdienst bereid. Amalia”
“Zou iemand zoo vriendelijk willen zijn om mij eenige adressen van goede jonge-dameskostscholen in Brussel of Parijs op te geven? Kwelduiveltje”
Ruim een maand later:
“Voor Amalia en Kwelduiveltje. Met het grootste vertrouwen, dat wanneer u het eens probeerde, het u bevallen zou, kan ik u het pension aanbevelen van Mme et Mlles Mignot Avenue Louise, Rue du Châtelain 50, Bruxelles. Men kan er in alle talen onderricht krijgen, ook doet men veel aan piano en teekenen. Verder is het huiselijk verkeer alleraangenaamst. Nadere inlichten zal Mej. H. Pompe, Bezuidenhout 63r gaarne verstrekken.”
(20 september 1893) “Willen de Amsterdamse Lelies mij eens helpen aan adressen van bekwamen piano-onderwijzeressen in Amsterdam, met bijvoeging van prijs per les? Eén van ’t Span”
Drie weken later:
“Voor Eén van ’t Span. Mejuffrouw Hermine van der Zee, Spiegelstraat No. 39 Amsterdam, kan ik bij ondervinding ten zeerste aanbevelen. Zij heeft diploma voor spel, piano en diploma voor onderwijs. Hare conditiën zijn f 1,- per les. Cor.
Voor Eén van ’t Span. De pianolessen van Mejuffr. Gertrude Bode zijn uitstekend en heel prettig; zij is eene allerliefste onderwijzeres en daarbij toch streng. Haar adres is Marnixkade No. 47.
Gij doet het beste over de condities zelf met haar te spreken; zij is zéér billijk. Joh.”
(17 januari 1894) “Weet iemand of er eene handleiding is om harmonica te leeren spelen? Erica”
Drie weken later:
“Voor Erica. Beknopte Handleiding om door zelfonderricht grondig de Harmonica te leeren bespelen van Ruthardt. Prijs f 0.60. Frits
Voor Erica. Als handleiding voor de harmonica kan ik u aanraden “Nieuwe verzameling van populaire liederen en dansen voor de accordeon met 1 klavier, door M.A.C.B. eigendom van de uitgevers Gebr. Kok, St. Jansstraat J. 279 te Amsterdam en een soortgelijke verzameling van G.J. Lingeman bij A. Rogni te Zwolle. Deze handleidingen zijn al zeer oud; toch hoop ik u er nog mede van dienst te kunnen zijn. Fransje”