Foto via www.librisprijs.nl
Deze week ontving Anjet Daanje (pseudoniem voor Anjet den Boer, Wijster 1965) de Libris Literatuurprijs voor haar roman Het lied van ooievaar en dromedaris. Daanje droeg de prijs op aan Emily Brontë, de negentiende-eeuwse schrijfster die als inspiratie diende voor haar roman. Zie voor een kort filmpje van de uitreiking: https://nos.nl/l/2474399.
De prijs kwam niet geheel onverwacht, want vooraf was ze al torenhoog favoriet. Het feit dat zij met maar liefst vijf mannen en geen enkele andere vrouw op de shortlist stond, maakt haar uitverkiezing extra bijzonder. Ook is het speciaal dat zij de eerste schrijver is die met hetzelfde boek zowel de Boekenbon literatuurprijs als de Libris Literatuurprijs won. Allemaal terecht, want het boek is echt een meesterwerk, ‘van internationale allure’ zoals de jury opmerkte.
Vorig jaar schreef ik al een bespreking op deze site (Zeven ballen voor Anjet Daanje | De Hollandsche Lelie) en vervolgens las ik ook haar vorige boek De herinnerde soldaat. Gek genoeg is dat me nog meer bijgebleven. Het gaat over een soldaat die na de Eerste Wereldoorlog in Vlaanderen in een gesticht voor krankzinnigen is beland. Hij herinnert zich helemaal niets meer. Dan meldt zich een vrouw die hem zegt te herkennen als haar verdwenen echtgenoot en hij gaat met haar mee naar huis. Wat volgt is een ontroerend en pijnlijk verhaal over twee mensen die allebei ontzettend hun best doen om hun samenzijn te laten lukken.
Omslag ‘De herinnerde soldaat’
Het wordt al snel duidelijk dat er dingen niet helemaal kloppen. Wanneer hij zich flarden lijkt te herinneren die niet in hun gezamenlijke geschiedenis passen en hij bovendien nachtmerries en een soort uitvalsverschijnselen krijgt, wordt het voor de twee hoofdpersonen maar ook voor de lezer nogal benauwend. Door de bijzondere verteltrant van Daanje word je helemaal in het verhaal gezogen. De meeste zinnen beginnen met ‘En’ en zijn geschreven in de tegenwoordige tijd, waardoor de gebeurtenissen zich aan de lezer net zo fragmentarisch voordoen als aan de hoofdpersoon die wanhopig grip probeert te krijgen op zijn geheugen. Daarnaast is er een mooie, symbolische verhaallijn over het retoucheren van foto’s en krijg je ook een goed beeld van het leven in Kortrijk na de Eerste Wereldoorlog. Door Vlaamse literatuur en dagboeken uit die periode te lezen, heeft Daanje zich het taalgebruik uit die tijd eigen gemaakt. Al met al is De herinnerde soldaat dus ook al zo’n knap geschreven, rijke roman. Dat beide boeken tegelijkertijd echte ‘page-turners’ zijn, maakt het vakmanschap van Daanje nog indrukwekkender.
Het juryrapport van de Libris Literatuurprijs: Winnaar Libris Literatuur Prijs 2023 & juryrapport – Libris Literatuur Prijs (librisprijs.nl)
Gesprek met Anjet Daanje in Nooit meer slapen: Nooit Meer Slapen: winnaar Libris – VPRO
Link naar de site van de auteur: Anjet Daanje